Po co pies prezentuje zachowania stereotypowe?
Pies poprzez powstałe w organizmie różnego rodzaju deficyty, szuka zachowania, które będzie swoistego rodzaju upustem dla nagromadzonych i silnie przeżywanych emocji i stresu.
Wiedz, że reakcja na stres zachodzi wielotorowo i dotyka organizm na wielu jego poziomach, ponieważ zachwianie równowagi zmusza zwierzę niejako do działań poszukujących, mających na celu przywrócenie naturalnego stanu równowagi (równowagi fizycznej i psychicznej). Niestety często spotykam się w swojej praktyce terapeutycznej z psami, które nie radzą sobie ze stresem, czego konsekwencją są różnego rodzaju zaburzenia w ich funkcjonowaniu.
Co robić, gdy pies prezentuje zachowania stereotypowe?
Jeśli już opiekun zauważy, że jego pies prezentuje zachowania, które do złudzenia przypominają te, omawiane w artykule, należałoby przede wszystkim, zacząć od bardzo dokładnej diagnostyki.
W tym celu nieoceniona okaże się współpraca z lekarzem weterynarii, który wykona szereg badań, mających na celu diagnozę ogólnego stanu zdrowia zwierzęcia (warto przy tej okazji poddać psa badaniom neurologicznym). Jeśli okaże się, że pies jest zdrowy i nie ma podstaw, by doszukiwać się w nim źródła prezentowania zachowań stereotypowych, w dalszej kolejności nalezy skontaktować się z behawiorystą.
Jak pozbyć się zachowań stereotypowych u psa?
Pojawienie się zachowania stereotypowego u psa z reguły jest dość trudne do późniejszego jego wyeliminowania. Powodem tego jest silne wzmocnienie. Prawdopodobnie pies ze względu na zaistniałe deficyty na poziomie emocjonalnym i behawioralnym odczuwa stres i frustrację. Poziom adrenaliny i noradrenaliny przy takim pobudzeniu wzrasta. Spada poziom serotoniny i dopaminy co wpływa ogólnie na obniżenie nastroju zwierzęcia.
Należy mieć świadomość, że bardzo często w pierwszym kontakcie z danym mechanizmem ruchowym (np. wylizywaniem nadgarstka, gonieniem własnego ogona itp.) dochodzi u psa do powiązania tej czynności (danego bodźca) z pozytywną reakcją emocjonalną (np. wspomniane lizanie łapy uwalniania nadmierną ilość endorfin do mózgu, co czyni tę czynność samo w sobie nagradzającą. Im więcej lizania tym więcej endorfin, im więcej endorfin, tym więcej lizania i tak w kółko).
W takiej sytuacji jest potem bardzo trudno wywołać u zwierzęcia negatywną reakcję na ten wcześniej pozytywnie postrzegane zachowanie, nawet jeśli prezentowanie takiego zachowania już nie jest w przyszłości tak przyjemne jak na początku (przecież rozlizana rana na łapie jest co prawda dla psa dyskomfortem, jednak mimo to zwierzę pamięta, że ta czynność sprawiła mu wcześniej przyjemność i właśnie dlatego, tak chętnie ją ciągle powtarza).
W jaki sposób może pomóc behawiorysta?
Behawiorysta, poprzez przeprowadzenie obszernego wywiadu z opiekunem zwierzęcia, dokona:
Na podstawie zebranych informacji, behawiorysta skomponuje, dostosowany do danego zwierzęcia, indywidualny program terapeutyczny, którego celem jest poprawa ogólnego dobrostanu psa (niekiedy potrzebne jest wsparcie terapią farmakologiczną, ale tylko w przypadku, gdy należy wpłynąć na wyrównanie u zwierzęcia, deficytów na poziomie neurochemicznym).
Ważnym uzupełnieniem terapii jest wprowadzenie odpowiedniej diety. Należałoby przyjrzeć się jej nieco bliżej. Przede wszystkim należy (jeśli to konieczne), ograniczyć podaż białka w pokarmie oraz zwrócić uwagę na poziom indeksu glikemicznego. Dietę warto suplementować tryptofanem, ze względu na prawdopodobny, powstały w organizmie zwierzęcia, deficyt serotoniny.
Jaki jest cel wdrożenia psu terapii behawioralnej?
Głównym założeniem wprowadzonej terapii jest przede wszystkim, umożliwienie mu prezentacji jego naturalnego wzorca zachowania. Co to znaczy? To znaczy, że należy umożliwić psu realizację jego psich potrzeb: eksplorowanie nowych terenów, bieganie luzem (nie tylko na krótkiej smyczy), węszenie, szczekanie, kopanie, nabywanie kompetencji społecznych poprzez zabawę z innymi psami, czasami nawet ograniczenie kontaktu fizycznego z człowiekiem (nadmierne przytulanie, głaskanie, noszenie na rękach). Następnie należy wzbogacić środowisko psu w jakim obecnie funkcjonuje.
Dlaczego zalecenia behawiorysty są tak istotne?
Realizacja konkretnej terapii pozwoli na:
Ewa Jabłońska
fot. Martyna Zgłobisz
Instytucja szkoleniowa wpisana do
RIS pod numerem ewidencyjnym: 2.06/00075/2021
© Jacek Piech
kontakt@centrumpsychologiizwierzat.pl
Ewa Jabłońska, tel. +48 797 375 191
Beata Węsierska Wesoła, tel. +48 502 687 698